KANCIL LAN BULUS

 

Ana bulus celathu marang kancil, tembunge : “ Aku ora maido, yen kowe pinunjul ing playu, kang ananging ayo ,padha balapan, sapa kang ndhisiki tekan wekasaning ara-ara iki.”

Tembung mangkono iku ingatase si kancil padhane angecemong, ewadene pangajake mau di rasa aneh, mulane dituruti.

Nuli bulus enggal miwit lumayu, kancil ngenakake dhedhe, ciptane : “ si gumremet kareben mempis  - mempis, aku wus mesthi ora rekasa bisa anjujul, aku mencolot ping telu utawa ping pat bae, wus tamtu bisa nglancangi kewan nglemer kuwi” saya adoh olehku ngaceki aya ndadekake kocapku.

Ing nalika samana bulus meh tekan ing wates. Kancil isih sareh  ing sawatara, bareng tumandang arep anjujul , weruh yen meh kasep awit dening talompene, ewadene isih anduweni pangarep – arep menang sarana cukating lumpate.

Enggal lumayu rikate prasasat angin, ananging tanpa gawe, awit bulus wus ndhisiki tekan wekasaning ara-ara, dadi kancil kalah.

Eliding dongenge mangkene : wong iku sanajan terang budine, elingana, tuwin titis ing ciptane yen ora tengginas ing samubarang gawe, mesthi kedhisikan ing liyan, iku kang amek kauntungane.

Dipethik saka : Layang Sato Kewan, CF Winters

Tegese  tembung :

pinunjul               = linuwih, luwih saka pepadhane

ara-ara                  = palemahan jembar kang ora ditanduri

ngecemong        = angger ngomong

ewadene             = sanadyanta

ngenakake          = ngenak-enak , tumindak sakarepe

dhedhe                                = kekaring ing panasan

gumremet          = mlaku sing rindhik banget.

nglemer               = ora cukat tandang tanduke

kacek                    = ora padha, beda

talompe               = tlompe, randhat, remben

cukat                     = trengginas, sarwa rikat tandang tanduke.

budi                       = 1. pikir, nalar   2. golek, ngrekadaya   3. watak     4. polah arep oncat, ora manut

budi arda             = kekarepam

terang budine   = terang nalare, pinter.

amek                     = 1. njupuk 2. golek.