Translate

Rabu, 20 Maret 2024

PAGELARAN WAYANG KLITHIK ING PUNDHEN MBAH SORENG

  

 

Tradhisi sedhekah bumi kang dianakake ing Desa Tunjung Rejo Kecamatan Margoyoso Kabupaten Pati Jawa Tengah. Rada beda lan unik, duweni ciri khas sing ora tinemu ing dhaerah liya. Sanajan dilaksanakake saben taun sepisan isih tetep narik kawigaten para warga.

Acara sedekah buwi kuwi dipunjerake ing pundhen Mbah Soreng, dening warga masyarakat dianggap sakral sing ana gandeng cenenge karo cikal bakal desa kasebut. Lan kabeh warga padha ngumpul ana pundhen nggawa umbarampe sajen diselehake ngarep pundhen, kajaba iku sangarepe punden uga disiapake pagelaran wayang klithik lan adat Jolen sing kudu dileksanakake ora kena ditinggalake.

Dene lumakune upacara sedhekah bumi katon isih sacral udakara jam 09.00 esuk wis disiapke umbarampe yaiku Jolen kang wujude gunungan sing digawe saka bahan pring utawa rerangken kayu, kaya omah-omahan ditempeli maneka warna kertas sing njerone isine arupa sega salawuhe, who-wohan lan panganan. Diarak wiwit saka Bale Desa saperangkate lan uga warga masyarakat ora keri melu ngetutake padha ngewangi mikul Jolen.

Sabanjure Jolen kang diarak nalika tekan ngarep pundhen kasil narik kawigaten warga wis padha ngebaki papan kasebut, klebu pengunjung saka njaban dhaerah, mula sadurunge Jolen diselehake wis dadi royokan, dadi rebutan ora nganti 15 menit Jolen utawa gunungan sing saka kepala desa arupa pari lan liyane saka 17 RT kuwi entek resik, ujare wong-wong sing melu royokan mau dipercaya duwe kasiat yen disebarake ana sawah asile apik uga kanggo nolak ama sawah lan nglarisake dagangan.

Sawise arak arakan Jolen, Kepala Desa, Perangkat Desa lan para warga kabeh padha donga ing ngarep pundhen supaya ing Desa Tanjung Rejo ora ana rubeda kalis saka sambikala tansah tentrem kerta raharja. Sateruse bubar pada dedonga banjur ngubengi pendhen kaping telu. Acara sedhekah bumi ngene iki, wis ajeg dianakake ing Wulan Apit dinane Setu Kliwon kanggone warga desa wis kadhung percaya minangka mujudake warisan leluhur, yen Mbah Soreng iku pepundhene lan nganti saiki isih diuri-uri.

Pundhen Mbah Soreng nganti saiki isih dikeramatake ing Desa Tunjung Rejo, amerga akeh kadadeyan aneh-aneh ana pundhen kasebut. Kaya durung suwe iki, yaiku ana wong papat lagi nganakake manganan utawa syukuran ing pundhen nalika wis ngancik bengi banjur segone lan iwak pithik digawa mulih dipangan ana omah, bubar mangan sanalika kuwi wong papat terus padha mencret, wetenge lara. Karepe ben ndang waras dipriksakake menyang dokter nanging ora enggal waras malah sansaya lara wetenge nuli pawongan kuwi terus eling apa sing dilakoni ana ing pundhen, banjur sowan mara ing pundhen njaluk ngapura sinambi nggawa umbarampe. Wusanane bisa mbalik waras malih

Nalika acara slametan/bancaan sanajan kuwi wis ditata, diatur senajan kuwi wong-wong tuwa mesthi tetep padha royokan, sebabe Mbah Soreng duwe klangenan yaiku ngingu pitik lan budeng. Mulane yen royokan segane bisa kecer-kecer iku pertandha yen pitike lan budenge Mbah Soreng melu mangan, contone wektu Jolen diarak tekan pundhen sedelok wae dadi royokan kabeh.

Ora mung bancakan wae sing unik, liyane yaiku ing ngarep Pundhen kudu ana pagelaran Wayang Klithik kanthi njupuk lakon Among Tani, wayang Klithik kuwi wujude kaya wayang kulit nanging digawe saka kayu. Sing wis turun temurun ana ing Desa Tunjung Rejo iki. Lan mung metu saka kotak wayang sarta dimainke utawa ditanggap saben taun sepisan wektu ngepasi mung acara sedhekah bumi. Dene pagelaran Wayang Klithik kasebut wayah awan, ora migunakake kelir/layar kaya pagelaran wayang liya-liyane, mula kagolong unik sing ora tinemu ing dhaerah liya wiwit zaman nenek moyang iki wis ana.

Pagelaran Wayang Klithik iki ing Pundhen Mbah Soreng ora kena ditinggalake lan ora kena diganti karo wayang liyane amarga yen sembrana bisa ndrawasi nemahi bilahi, biyen tau diganti wayang liya, nalika nganakake Jolen arep mangkat tumuju Punden dumadagan Kepala Desa ilang, wektu diluru tekan ngendi-endi malah ketemune ana ing kendhang sapi wis tilar donya, Mula tumekane saiki jenenge wayang Klitihik ing desa Tunjung Rejo tetep diuri-uri.


Panjebar Semangat No. 32 11 Agustus 2018  kanthi ewah-ewahan

Tidak ada komentar:

Posting Komentar

Kajian Wulangreh (165;167): Bener Luput Den Esthi

  Pada   (bait) ke-165;167, Pupuh ke-9, Pucung, Serat Wulangreh karya SISK Susuhunan Paku Buwana IV. Ing sabarang prakara dipun kadulu, wiwi...